We receive thousands of phone calls each week from people looking for help and information on the lasting power of attorney (LPA) process. This blog series answers your questions by breaking down the different stages of your LPA journey.
Here we look at common questions about reporting and making changes to your LPA. See also:
Includes signing forms in order
Includes cheques and applying for remissions and exemptions
Includes making a start and who to involve
Includes reference numbers, activation keys and access codes
If you are the donor, please provide information for one of your attorneys. Include:
You must inform OPG by email, phone or letter and return the original LPA and all certified copies . If the LPA is cancelled following the death of the donor or attorney, the LPA will be destroyed unless you instruct us otherwise. If you wish the LPA to be returned, please provide a return address when sending your documents to us.
You do not need to send the death certificate unless requested to do so in a letter or email. If we do request to see the death certificate it must be the original.
Find more information on our GOV.UK page.
If you wish to remove one attorney from your LPA this is referred to as ‘partial deed of revocation’. Please see the information on our GOV.UK page.
Please note it is not possible to add an attorney to an existing LPA. This will require a new LPA to be made.
An attorney on an LPA can disclaim using an LPA005 form.
An attorney on an Enduring Power of Attorney (EPA) can disclaim using an EP5 form.
You can find further details about removing an attorney on our GOV.UK page.
You will need to get in touch to let us know a change of name or address. We will need details of your LPA such as a reference number, name of the donor and date of birth so that we can find your document on the system and update as needed.
Do not change the LPA itself as this will invalidate it. The document remains valid with the previous name and address details showing.
Changes in name work in the same way as a change of address.
Supporting documentation is needed to prove the name change is legal and legitimate. For example, a copy of a marriage certificate or deed poll certificate.
This needs to be sent to us in the post at:
Office of the Public Guardian
PO Box 16185
Birmingham
B2 2WH
Not usually as these documents are governed by laws that only apply to certain jurisdictions. If you want to use your LPA overseas, or use an overseas LPA in England and Wales, you should seek independent legal advice. This includes powers made in other parts of the UK.
If a person has an EPA made before 1 October 2007, either registered or unregistered, it can still be used. EPAs only allowed people to appoint attorneys to make decisions about property and financial matters, not health and welfare. If someone has already made an EPA and still has mental capacity, they can either replace it with a new Property and Financial Affairs LPA or can keep the existing EPA.
EPAs were replaced by LPAs on 1 October 2007.
You can find more information about EPAs here.
[English] - [Cymraeg]
Rydyn ni’n cael cannoedd o alwadau ffôn bob wythnos gan bobl sy’n chwilio am help a gwybodaeth ynghylch llawer o wahanol bethau. Mae’r gyfres hon o flogiau’n ateb eich cwestiynau drwy ddadansoddi gwahanol gamau eich taith Atwrneiaeth Arhosol.
Yma rydym yn edrych ar gwestiynau cyffredin am adrodd a gwneud newidiadau i’ch LPA. Gweler hefyd:
Yn cynnwys llofnodi ffurflenni mewn trefn
Yn cynnwys sieciau a gwneud cais am ostyngiadau ac esemptiadau
Mae’n cynnwys dechrau arni a phwy i’w gynnwys
Yn cynnwys cyfeirnodau, allweddi ysgogi a chodau mynediad
Rhaid i chi roi gwybod i Swyddfa'r Gwarcheidwad Cyhoeddus drwy e-bost, ffôn neu lythyr a dychwelyd yr atwrneiaeth arhosol wreiddiol a phob copi ardystiedig. Os caiff yr atwrneiaeth arhosol ei chanslo ar ôl marwolaeth y rhoddwr neu’r atwrnai, bydd yr atwrneiaeth arhosol yn cael ei dinistrio oni bai eich bod yn dweud fel arall wrthym. Os ydych am i’r atwrneiaeth arhosol gael ei dychwelyd, rhowch gyfeiriad dychwelyd pan fyddwch yn anfon eich dogfennau atom.
Nid oes angen i chi anfon y dystysgrif marwolaeth oni ofynnir i chi wneud hynny mewn llythyr neu e-bost. Os byddwn yn gofyn am gael gweld y dystysgrif marwolaeth, rhaid iddi fod yn wreiddiol.
Mae rhagor o wybodaeth ar gael ar ein tudalen GOV.UK.
Os ydych chi’n dymuno tynnu un atwrnai oddi ar eich atwrneiaeth arhosol, cyfeirir at hyn fel ‘gweithred diddymu rhannol’. Gweler yr wybodaeth ar ein tudalen GOV.UK.
Cofiwch nad yw’n bosibl ychwanegu atwrnai at atwrneiaeth arhosol sydd eisoes yn bodoli. Bydd hyn yn golygu y bydd angen gwneud LPA newydd.
Gall atwrnai ar atwrneiaeth arhosol ymwrthod drwy ddefnyddio’r ffurflen hon.
Gall atwrnai ar Atwrneiaeth Barhaus (EPA) ymwrthod drwy ddefnyddio’r ffurflen hon.
Mae rhagor o fanylion am ddileu atwrnai ar gael ar ein tudalen GOV.UK.
Bydd angen i chi gysylltu â ni i roi gwybod i ni am newid enw neu gyfeiriad. Bydd angen manylion eich atwrneiaeth arhosol arnom fel cyfeirnod, enw’r rhoddwr a’i ddyddiad geni er mwyn i ni allu dod o hyd i’ch dogfen ar y system a’i diweddaru yn ôl yr angen.
Peidiwch â newid yr Atwrneiaeth Arhosol ei hun gan y bydd hyn yn ei gwneud yn annilys. Mae'r ddogfen yn dal yn ddilys gyda'r enw a chyfeiriad blaenorol i’w gweld arni.
Mae newid enw yn gweithio yn yr un ffordd â newid cyfeiriad.
Mae angen dogfennau ategol i brofi bod y newid enw yn gyfreithlon. Er enghraifft, copi o dystysgrif priodas neu dystysgrif gweithred newid enw.
Mae angen anfon hwn atom yn y post at:
Swyddfa’r Gwarcheidwad Cyhoeddus
PO Box 16185
Birmingham
B2 2WH
Nid fel arfer gan fod y dogfennau hyn yn cael eu llywodraethu gan gyfreithiau sydd ond yn berthnasol i awdurdodaethau penodol. Os ydych chi am ddefnyddio eich Atwrneiaeth Arhosol dramor, neu ddefnyddio Atwrneiaeth Arhosol o dramor yng Nghymru a Lloegr, dylech geisio cyngor cyfreithiol annibynnol. Mae hyn yn cynnwys pwerau a wneir mewn rhannau eraill o’r DU.
Os oes gan berson atwrneiaeth barhaus (EPA) a wnaed cyn 1 Hydref 2007, naill ai wedi'i chofrestru neu heb ei chofrestru, gellir ei defnyddio o hyd. Roedd EPAs dim ond yn caniatáu i bobl benodi Atwrneiod i wneud penderfyniadau am eiddo a materion ariannol, nid iechyd neu les. Os oes rhywun eisoes wedi gwneud EPA ac yn dal i feddu ar alluedd meddyliol, gall naill ai ei disodli ag atwrneiaeth arhosol (LPA) Eiddo a Materion Ariannol newydd, neu gadw’r EPA bresennol.
Disodlwyd EPAs gan LPAs ar 1 Hydref 2007.
Mae mwy o wybodaeth am EPA ar gael yma.
We receive thousands of phone calls each week from people looking for help and information on the lasting power of attorney (LPA) process. This blog series answers your questions by breaking down the different stages of your LPA journey. Here we look at common questions about using your LPA. See also:
includes signing forms in order
includes cheques and applying for remissions and exemptions
includes making a start and who to involve
includes reporting a death and changing address
In this video we explain the codes and reference numbers associated with your lasting power of attorney (LPA). We cover, reference numbers, activation keys and access codes. You'll need these to use the online service 'use an LPA'.
If you have created a health and welfare LPA and a property and finance LPA you will have been sent a separate reference number for each one. The reference numbers for each LPA will be different. Both forms have lots of similar information and it may seem like a duplication, so we advise you check which reference number is for which LPA.
Your activation key is a one-time code for adding a summary of your LPA to your online account that you can then share with third parties by creating access codes to give them. This is entirely optional. If you wish to set this up, please visit www.gov.uk/use-lpa. Your key will expire after 12 months but you can request a replacement on the website.
Log into ‘Use an LPA’ and follow the steps to Add your LPA. Follow the on-screen instructions, selecting “No, I do not have an activation key” or “I have an activation key, but it has expired.” We will then send you a letter with your new activation key once we have processed your request.
You will need to get in touch to let us know a change of name or address. We will need details of your LPA such as a reference number, name of the donor and date of birth so that we can find your document on the system and update as needed. Do not change the LPA itself as this will invalidate it. The document remains valid with the previous name and address details showing. Once we have confirmed this has been done, you will be able to request a new activation key.
Log into ‘Use an LPA’ www.gov.uk/use-lpa and follow the steps to Add your LPA. Follow the on-screen instructions, selecting “No, I do not have an activation key” or “I have an activation key, but it has expired.” When entering your details, please enter your new address. We will then be able to send out a new activation key.
Once your LPA has been added to your online account, you will see an option that allows you to give an organisation access. Follow the instructions on screen and you will be able to generate access codes starting with a V. Each code is valid for 30 days.
Access codes are specific to each organisation or person the donor chooses to share their LPA details with. Each access code lasts 30 days. To view the LPA go to www.gov.uk/view-lasting-power-of-attorney. You’ll then be prompted to enter the donor's last name and input the access code you received.
You or your attorney can use a certified copy to register your LPA if you do not have the original form.
A solicitor or notary can also certify copies of the LPA - they charge a fee for this.
Visit https://www.gov.uk/power-of-attorney/certify for more information on how to certify a copy of a lasting power of attorney.
Office copies are available in exceptional circumstances only, they cost £35 for an LPA, and £25 for an Enduring Lasting Power of Attorney (EPA).
You can email your request to opg_office_copy@publicguardian.gov.uk. Please include the reason, the donor’s full name and date of birth, the reference number (if known), your name, your role on the LPA or EPA, and a telephone number so we can call to take a payment.
Alternatively, you can call the office copies team on 0300 456 0300, selecting option 2 followed by option 2 again. The team is available from Monday to Friday between 9.00am and 3.30pm (Mon-Fri 09:00-15:30). Please be aware the team are closed on Wednesdays 9.00am until 10.00am.
For a health and welfare LPA, your attorney can only act for you once you’ve lost the mental capacity to make your own decisions.
For a property and financial affairs LPA, with your permission as stated in the document, your attorney can step in and help you with decision making before you lose mental capacity. For this to happen, you will need to select this as an option when you make the LPA.
When your attorneys act on your behalf, they’re bound by the principles of the Mental Capacity Act 2005.
You will need to complete an OPG100 search request form. Details can be found on our GOV.UK page. We aim to respond to all requests within 15 working days.
[English] - [Cymraeg]
Rydyn ni’n cael cannoedd o alwadau ffôn bob wythnos gan bobl sy’n chwilio am help a gwybodaeth ynghylch llawer o wahanol bethau. Mae’r gyfres hon o flogiau’n ateb eich cwestiynau drwy ddadansoddi gwahanol gamau eich taith Atwrneiaeth Arhosol.
Yma rydym yn edrych ar gwestiynau cyffredin ynghylch defnyddio eich LPA. Gweler hefyd:
yn cynnwys llofnodi ffurflenni mewn trefn
yn cynnwys sieciau a gwneud cais am ostyngiadau ac esemptiadau
Mae’n cynnwys dechrau arni a phwy i’w gynnwys
Yn cynnwys rhoi gwybod am farwolaeth a newid cyfeiriad
Yn y fideo hwn rydym yn egluro’r codau a’r cyfeirnodau sy’n gysylltiedig â’ch atwrneiaeth arhosol (LPA). Rydym yn cynnwys cyfeirnodau, allweddi ysgogi a chodau mynediad Bydd angen y rhain arnoch i ddefnyddio’r gwasanaeth ar-lein ‘defnyddio LPA’.
Os ydych chi wedi creu atwrneiaeth arhosol iechyd a lles ac atwrneiaeth arhosol eiddo a chyllid, byddwch wedi cael cyfeirnod ar wahân ar gyfer pob un. Bydd cyfeirnod pob LPA yn wahanol. Mae gan y ddwy ffurflen lawer o wybodaeth debyg a gallai ymddangos fel dyblygu, felly rydyn ni’n eich cynghori i wirio pa gyfeirnod sydd ar gyfer pa LPA.
Mae eich allwedd cadarnhau yn god untro ar gyfer ychwanegu crynodeb o’ch atwrneiaeth arhosol at eich cyfrif ar-lein. Gallwch wedyn ei rannu â thrydydd partïon drwy greu codau mynediad i'w rhoi iddyn nhw. Mae hyn yn gwbl ddewisol. Os hoffech chi wneud hyn, ewch i www.gov.uk/use-lpa. Bydd eich allwedd yn dod i ben ar ôl 12 mis ond gallwch wneud cais am un arall ar y wefan.
Mewngofnodwch i ‘Defnyddio Atwrneiaeth Arhosol’ a dilynwch y camau i Ychwanegu eich Atwrneiaeth Arhosol. Dilynwch y cyfarwyddiadau ar y sgrin, gan ddewis “Na, does gen i ddim allwedd ysgogi” neu “Mae gen i allwedd ysgogi, ond mae wedi dod i ben.” Byddwn wedyn yn anfon llythyr atoch gyda'ch allwedd ysgogi newydd ar ôl i ni brosesu eich cais.
Bydd angen i chi gysylltu â ni i roi gwybod i ni am newid enw neu gyfeiriad. Bydd angen manylion eich Atwrneiaeth Arhosol (LPA) arnom gan gynnwys y cyfeirnod, enw’r rhoddwr a dyddiad geni er mwyn i ni allu dod o hyd i’ch dogfen yn y system a’i diweddaru yn ôl yr angen. Peidiwch â newid yr LPA ei hun gan y bydd hyn yn ei gwneud yn annilys. Mae'r ddogfen yn dal yn ddilys gyda'r enw a chyfeiriad blaenorol i’w gweld arni. Ar ôl i ni gadarnhau bod hyn wedi'i wneud, byddwch yn gallu gofyn am allwedd cadarnhau cyfrif newydd.
Mewngofnodwch i ‘Defnyddio Atwrneiaeth Arhosol (LPA)’ www.gov.uk/defnyddio-atwrneiaeth-arhosol a dilyn y camau i Ychwanegu eich LPA. Dilynwch y cyfarwyddiadau ar y sgrin, gan ddewis “Na, does gen i ddim allwedd cadarnhau cyfrif” neu “Mae gen i allwedd cadarnhau cyfrif, ond mae wedi dod i ben”. Wrth roi eich manylion, rhowch eich cyfeiriad newydd. Yna, byddwn yn gallu anfon allwedd cadarnhau cyfrif newydd atoch.
Ar ôl i’ch atwrneiaeth arhosol gael ei hychwanegu at eich cyfrif ar-lein, byddwch yn gweld opsiwn sy’n caniatáu i chi roi mynediad i sefydliad. Dilynwch y cyfarwyddiadau ar y sgrin a byddwch yn gallu cynhyrchu codau sy’n dechrau gyda V. Mae pob cod yn ddilys am 30 diwrnod.
Mae codau mynediad yn benodol i bob sefydliad neu berson y mae’r rhoddwr yn dewis rhannu manylion ei atwrneiaeth arhosol ag ef. Mae pob cod mynediad yn para 30 diwrnod. I weld yr atwrneiaeth arhosol ewch i www.gov.uk/view-lasting-power-of-attorney. Yna gofynnir i chi roi cyfenw'r rhoddwr a mewnbynnu'r cod mynediad a gawsoch.
Gallwch chi neu eich atwrnai ddefnyddio copi ardystiedig i gofrestru eich LPA os nad yw’r ffurflen wreiddiol gennych.
Gall cyfreithiwr neu notari hefyd ardystio copïau o’r atwrneiaeth arhosol - maent yn codi ffi am hyn.
Mae rhagor o wybodaeth am sut i ardystio copi o atwrneiaeth arhosol ar gael yma.
Dim ond mewn amgylchiadau eithriadol y mae copïau swyddfa ar gael, maent yn costio £35 am Atwrneiaeth Arhosol, a £25 am Atwrneiaeth Barhaus.
Gallwch anfon eich cais at opg_office_copy@publicguardian.gov.uk. Cofiwch gynnwys y rheswm, enw llawn a dyddiad geni’r rhoddwr, y cyfeirnod (os ydych yn ei wybod), eich enw, eich rôl mewn perthynas â’r Atwrneiaeth Arhosol/
Atwrneiaeth Barhaus, a rhif ffôn er mwyn i ni allu ffonio i gael taliad.
Fel arall, gallwch ffonio’r tîm copïau yn y swyddfa ar 0300 456 0300, gan ddewis opsiwn 2 ac yna opsiwn 2 eto. Mae’r tîm ar gael o ddydd Llun i ddydd Gwener rhwng 9.00am a 3.30pm (Llun-Gwener 09:00-15:30). Cofiwch fod y llinell ffôn ar gau rhwng 9.00am a 10.00am ar ddydd Mercher.
Ar gyfer atwrneiaeth arhosol iechyd a lles, dim ond ar ôl i chi golli’r galluedd meddyliol i wneud eich penderfyniadau eich hun y bydd eich atwrnai yn cael gweithredu ar eich rhan.
Ar gyfer atwrneiaeth arhosol ariannol ac eiddo, gyda’ch caniatâd fel y nodwyd yn y ddogfen, gall eich atwrnai gamu i mewn a’ch helpu i wneud penderfyniad cyn i chi golli eich galluedd meddyliol. Er mwyn i hyn ddigwydd, bydd angen i chi ddewis hwn fel opsiwn pan fyddwch yn gwneud yr atwrneiaeth arhosol.
Pan fydd atwrneiod yn gweithredu ar eich rhan, maen nhw’n rhwym wrth egwyddorion y Ddeddf Galluedd Meddyliol 2005.
Bydd angen i chi lenwi ffurflen gais chwilio OPG100. Mae manylion ar gael ar ein tudalen GOV.UK. Byddwn yn ceisio ymateb i bob cais cyn pen 15 ddiwrnod gwaith.
We receive thousands of phone calls each week from people looking for help and information on the lasting power of attorney (LPA) process. This blog series answers your questions by breaking down the different stages of your LPA journey.
Here we look at common questions about payments and fees. See also:
includes signing forms in order
includes making a start and who to involve
includes reference numbers, activation keys and access codes
includes reporting a death and changing address
It costs £82 to register each LPA unless you get a reduction or exemption.
This means it costs £164 to register both a property and financial affairs LPA and a health and welfare LPA.
Fee remissions or exemptions are available based upon the donor’s financial circumstances.
Fee remissions or exemptions are available based upon the donor’s financial circumstances.
A remission is a reduction in the cost of an LPA application. If the person making an LPA (the donor), earns less than £12,000 a year before tax they may be entitled to a 50% reduction.
An exemption occurs when a person making an LPA receives certain qualifying means tested benefits. This means they aren't required to meet the cost of registering an LPA application.
Eligibility criteria for remissions and exemptions are listed in the LPA120 form.
The quickest way to pay the lasting power of attorney (LPA) application fee is using a credit or debit card online. You can do this when you make your LPA online or after using a paper form.
You can pay OPG in one of three ways. Payment can be made by credit or debit card. We will send a text message requesting payment. This will include a link to the GOV.UK payment page and a reference number.
Payment can also be made over the phone or by cheque. Our emails and letters will tell you how to do this and include a contact number for the card payments team and your reference number.
“Office of the Public Guardian”
When you pay for an LPA online and we don’t receive the application within 42 calendar days, a refund of the original payment is actioned. This is an automated process, and we cannot extend it. It takes between 6-8 weeks for it to be credited back into your bank or building society account.
If the 42 day period has passed and you still want to go ahead with your LPA application, please send it in to us with a covering letter explaining how you’d like to pay, for example, by a card payment.
Once we have received your documents, you should hear from us regarding your payment within 6-8 weeks. If you have provided us with a landline number, you will receive a letter. If you have provided us with a mobile number, you’ll receive a text and a letter.
[English] - [Cymraeg]
Rydyn ni’n cael cannoedd o alwadau ffôn bob wythnos gan bobl sy’n chwilio am help a gwybodaeth ynghylch llawer o wahanol bethau. Mae’r gyfres hon o flogiau’n ateb eich cwestiynau drwy ddadansoddi gwahanol gamau eich taith Atwrneiaeth Arhosol.
Yma rydym yn edrych ar gwestiynau cyffredin ynghylch taliadau a ffioedd. Gweler hefyd:
yn cynnwys llofnodi ffurflenni mewn trefn
Mae’n cynnwys dechrau arni a phwy i’w gynnwys
Yn cynnwys cyfeirnodau, allweddi ysgogi a chodau mynediad
Yn cynnwys rhoi gwybod am farwolaeth a newid cyfeiriad
Mae’n costio £82 i gofrestru pob atwrneiaeth arhosol oni bai eich bod yn cael gostyngiad neu eithriad. Mae hyn yn golygu ei bod hi’n costio £164 i gofrestru atwrneiaeth arhosol eiddo a materion ariannol ac atwrneiaeth arhosol ar gyfer iechyd a lles.
Gellir dileu ffioedd neu mae esemptiadau ar gael ar sail amgylchiadau ariannol y rhoddwr.
Gellir dileu ffioedd neu mae esemptiadau ar gael ar sail amgylchiadau ariannol y rhoddwr.
Gostyngiad yng nghost cais am atwrneiaeth arhosol yw hwn. Os yw’r sawl sy’n gwneud atwrneiaeth arhosol (y rhoddwr) yn ennill llai na £12,000 y flwyddyn cyn treth, mae’n bosibl y bydd ganddo hawl i ostyngiad o 50%.
Mae esemptiad yn digwydd pan fydd person sy’n gwneud atwrneiaeth arhosol yn cael rhai budd-daliadau cymwys sy’n dibynnu ar brawf modd. Mae hyn yn golygu nad oes rhaid iddynt dalu cost cofrestru cais am atwrneiaeth arhosol.
Mae’r meini prawf cymhwysedd ar gyfer dileu ffioedd ac esemptiadau wedi’u rhestru yn y ffurflen LPA120.
Y ffordd gyflymaf o dalu ffi cais am atwrneiaeth arhosol yw defnyddio cerdyn credyd neu ddebyd ar-lein. Gallwch wneud hyn pan fyddwch chi’n cwblhau Atwrneiaeth Arhosol ar-lein neu ar ôl i chi ddefnyddio ffurflen bapur.
Gallwch dalu OPG mewn un o dair ffordd: Gellir talu gyda cherdyn credyd neu ddebyd. Byddwn yn anfon neges destun yn gofyn am daliad. Bydd hyn yn cynnwys dolen i dudalen dalu GOV.UK a chyfeirnod.
Gellir talu dros y ffôn neu drwy siec hefyd. Bydd ein negeseuon e-bost a’n llythyrau yn dweud wrthych sut mae gwneud hyn ac yn cynnwys rhif cyswllt ar gyfer y tîm taliadau cerdyn a’ch cyfeirnod.
“Swyddfa’r Gwarcheidwad Cyhoeddus”
Pan fyddwch yn talu am LPA ar-lein, a nid ydym yn derbyn y cais o fewn 42 diwrnod calendr, bydd y taliad gwreiddiol yn cael ei ad-dalu. Proses wedi’i hawtomeiddio yw hon, ac ni allwn ei hymestyn. Mae'n cymryd rhwng 6-8 wythnos i'w gredydu'n ôl i'ch cyfrif banc neu gymdeithas adeiladu.
Os yw’r cyfnod 42 diwrnod wedi mynd heibio a’ch bod yn dal eisiau bwrw ymlaen â’ch cais am atwrneiaeth arhosol, anfonwch ef atom gyda llythyr eglurhaol yn egluro sut yr hoffech dalu, er enghraifft talu gyda cherdyn.
Ar ôl i ni dderbyn eich dogfennau, dylech glywed gennym ynghylch eich taliad o fewn 6-8 wythnos. Os ydych chi wedi rhoi rhif llinell dir i ni, byddwch yn cael llythyr. Os ydych chi wedi rhoi rhif ffôn symudol i ni, byddwch yn cael neges destun a llythyr.
We receive thousands of phone calls each week from people looking for help and information on the lasting power of attorney (LPA) process. This blog series answers your questions by breaking down the different stages of your LPA journey.
Here we look at common questions about completing LPA forms. See also:
Includes making a start and who to involve
Includes cheques and applying for remissions and exemptions
Includes reference numbers, activation keys and access codes
Includes reporting a death and changing address
The quickest way to make a Lasting Power of Attorney (LPA) is by using our online tool.
You can download and print all the forms you'll need to complete an LPA from this website too.
Your LPA will not be rejected if you complete it in blue ink, but we prefer that it is completed in black ink.
Yes. If possible, please separate them with a paperclip or similar. Please don’t staple them as this could lead to the document being damaged.
You can find more detail on the order of signing and how to fill in the LPA on our gov.uk page.
As long as the mark you’re making is clear and within the box it doesn’t matter whether you tick it or put a cross in it.
If you make a mistake before you’ve signed the LPA you can correct it.
Do not use correction fluid (‘Tippex’) to correct it. If you do, we will not be able to register the LPA. Cross out mistakes with a pen and write the correct details as close to the relevant box as possible. Everyone involved in each section must initial each change.
If you find an error after the donor has signed the document, it cannot be changed. This is because when the donor signs the document, they are saying everything on it is accurate and true at the time of signing.
If you change anything in the LPA after this, it will make the LPA invalid.
If you’re using the online LPA tool it will prompt you to check all the information in each section and highlight errors made where possible. Once you've confirmed everything and the document is ready to print, you can no longer change the LPA. If you notice and error which you need to fix, you will need to start again as you’ve confirmed the document is final.
[English] - [Cymraeg]
Rydyn ni’n cael cannoedd o alwadau ffôn bob wythnos gan bobl sy’n chwilio am help a gwybodaeth ynghylch llawer o wahanol bethau. Mae’r gyfres hon o flogiau’n ateb eich cwestiynau drwy ddadansoddi gwahanol gamau eich taith Atwrneiaeth Arhosol.
Yma rydym yn edrych ar gwestiynau cyffredin ynghylch llenwi ffurflenni LPA. Gweler hefyd:
Mae’n cynnwys dechrau arni a phwy i’w gynnwys
Yn cynnwys sieciau a gwneud cais am ostyngiadau ac esemptiadau
Yn cynnwys cyfeirnodau, allweddi ysgogi a chodau mynediad
Yn cynnwys rhoi gwybod am farwolaeth a newid cyfeiriad
Y ffordd gyflymaf o wneud Atwrneiaeth Arhosol yw defnyddio ein hadnodd ar-lein.
Gallwch lwytho i lawr ac argraffu'r holl ffurflenni sydd eu hangen arnoch i lenwi atwrneiaeth arhosol o'r wefan hon.
Ni fydd eich LPA yn cael ei gwrthod os byddwch yn ei llenwi mewn inc glas, ond mae’n well gennym os caiff ei llenwi mewn inc du.
Gallwch. Os oes modd, dylech eu gwahanu â chlip papur neu rywbeth tebyg. Peidiwch â’u styffylu gan y gallai hyn arwain at ddifrodi’r ddogfen.
Gallwch chi ddod o hyd i ragor o fanylion am y drefn lofnodi a sut i lenwi’r atwrneiaeth arhosol ar ein tudalen gov.uk.
Cyn belled â bod y marc rydych chi’n ei wneud yn glir ac o fewn y blwch, does dim ots a ydych chi’n ei dicio neu’n rhoi croes ynddo.
Os byddwch yn gwneud camgymeriad cyn i chi lofnodi’r LPA, gallwch ei chywiro.
Peidiwch â defnyddio hylif cywiro (‘Tippex’) i’w gywiro. Os byddwch yn gwneud hynny, ni fyddwn yn gallu cofrestru’r atwrneiaeth arhosol. Dilëwch y camgymeriadau gyda beiro ac ysgrifennwch y manylion cywir mor agos â phosibl at y blwch perthnasol. Rhaid i bawb sy’n ymwneud â phob adran lofnodi pob newid.
Os byddwch yn canfod gwall ar ôl i’r rhoddwr lofnodi’r ddogfen, ni ellir ei newid. Y rheswm am hyn yw pan fydd y rhoddwr yn llofnodi’r ddogfen, mae’n datgan bod popeth arni’n gywir ac yn wir adeg llofnodi’r ddogfen.
Os byddwch yn newid unrhyw beth yn yr LPA ar ôl hyn, bydd yn gwneud yr LPA yn annilys.
Os ydych chi’n defnyddio’r adnodd LPA ar-lein, bydd yn eich annog i wirio’r holl wybodaeth ym mhob adran ac yn tynnu sylw at wallau sy’n cael eu gwneud pan fo hynny’n bosib. Ar ôl i chi gadarnhau popeth a bod y ddogfen yn barod i’w hargraffu, ni allwch newid yr atwrneiaeth arhosol mwyach. Os byddwch yn sylwi ar wall y mae angen i chi ei gywiro, bydd angen i chi ddechrau eto gan eich bod wedi cadarnhau bod y ddogfen yn derfynol.
We receive thousands of phone calls each week from people looking for help and information on the lasting power of attorney (LPA) process. This blog series answers your questions by breaking down the different stages of your LPA journey.
Here we look at common questions about attorneys, witnesses and certificates providers. See also:
Includes signing forms in order
Includes cheques and applying for remissions and exemptions
Includes reference numbers, activation keys and access codes
Includes reporting a death and changing address
Yes, as long as the person is aged 18 or over and able to understand the responsibility of becoming an attorney.
If you’re looking for someone to help with your finances, consider someone with a good history of managing money. If that person has been declared bankrupt, they won’t be able to act as a property and finance attorney but may still be able to act as a health and welfare attorney.
You should always choose people you trust. They could be a friend or family member or you can also appoint a professional such as a solicitor to be your attorney.
A professional will usually charge for their time. Speak to them about any charges beforehand.
If you are the donor and live outside England or Wales, there may be complications and you might wish to seek independent legal advice. For example, there is a ‘habitual residency test’ which usually means that the donor will need to have property or assets in England and Wales for a Property and Financial Affairs LPA to be effective.
Your attorney does not need to live in the UK or be a British citizen.
In order to create the LPA all attorneys must sign the LPA document in person, in black pen and then have a witness sign the document too.
If your attorney lives abroad, you’ll need to post the LPA forms to them to sign and have them posted back to you.
Once they’ve been signed and registered your attorney can act from anywhere in the world. However, when appointing your attorneys, make sure you’re clear on how you want them to act, especially if one lives in a different country, as it could cause practical issues later.
A donor’s signature must be witnessed by:
An attorney’s signature must be witnessed by:
Attorneys or replacement attorneys can witness each other’s signature but not the donor’s. Signatures can’t be witnessed online and must be done in person.
A Certificate Provider must:
They sign the LPA after the donor and the donor’s witness. Their role is to make sure the donor can understand independently what they are signing and is not being forced into doing it. Ideally a certificate provider will speak to the donor separately and privately before signing and witnessing the document.
The certificate provider could also be a professional - someone with the skills to know if the donor is able to make the decision to make an LPA. For example:
You can read more about certificate providers on ‘A guide to making your lasting power of attorney (LPA)’.
[English] - [Cymraeg]
Rydyn ni’n cael cannoedd o alwadau ffôn bob wythnos gan bobl sy’n chwilio am help a gwybodaeth ynghylch llawer o wahanol bethau. Mae’r gyfres hon o flogiau’n ateb eich cwestiynau drwy ddadansoddi gwahanol gamau eich taith Atwrneiaeth Arhosol.
Yma rydym yn edrych ar gwestiynau cyffredin ynghylch atwrneiod, tystion a darparwyr tystysgrifau.Gweler hefyd:
Yn cynnwys llofnodi ffurflenni mewn trefn
Yn cynnwys sieciau a gwneud cais am ostyngiadau ac esemptiadau
Yn cynnwys cyfeirnodau, allweddi ysgogi a chodau mynediad
Yn cynnwys rhoi gwybod am farwolaeth a newid cyfeiriad
Oes, cyn belled â bod yr unigolyn yn18 oed neu’n hŷn ac yn deall y cyfrifoldeb o fod yn atwrnai.
Os ydych chi’n chwilio am rywun i helpu gyda’ch materion ariannol, ystyriwch rywun sydd â hanes da o reoli arian. Os ydy’r unigolyn hwnnw wedi cael ei wneud yn fethdalwr, ni fydd yn gallu gweithredu fel atwrnai eiddo ac arian, ond bydd efallai y bydd yn dal yn gallu gweithredu fel atwrnai iechyd a lles.
Dylech bob amser ddewis pobl yr ydych yn ymddiried ynddynt. Gallent fod yn ffrind neu’n aelod o’r teulu neu gallwch hefyd benodi gweithiwr proffesiynol fel cyfreithiwr i fod yn atwrnai i chi.
Bydd gweithiwr proffesiynol fel arfer yn codi tâl am ei amser. Siaradwch â nhw am unrhyw gostau ymlaen llaw.
Os mai chi yw’r rhoddwr ac yn byw y tu allan i Gymru neu Loegr, efallai y bydd cymhlethdodau ac efallai y byddwch am geisio cyngor cyfreithiol annibynnol. Er enghraifft, ceir ‘prawf preswylio arferol’ sydd fel arfer yn golygu y bydd angen i’r rhoddwr gael eiddo neu asedau yng Nghymru a Lloegr er mwyn i LPA Eiddo a Materion Ariannol fod yn effeithiol.
Nid oes angen i’ch atwrnai fyw yn y DU na bod yn ddinesydd Prydeinig.
Er mwyn creu’r atwrneiaeth atodol rhaid i bob atwrnai lofnodi’r ddogfen LPA ei hun, gyda phin du a chael tyst i lofnodi’r ddogfen hefyd.
Os yw eich atwrnai’n byw dramor bydd angen i chi bostio’r ffurflenni LPA ato i’w llofnodi a sicrhau ei fod yn eu postio’n ôl atoch chi.
Ar ôl i’r ffurflenni gael eu llofnodi a’u cofrestru, bydd eich atwrnai yn gallu gweithredu o unrhyw le yn y byd. Fodd bynnag, wrth benodi eich atwrneiod, gwnewch yn siŵr eich bod chi’n gwybod sut rydych chi eisiau iddyn nhw weithredu, yn enwedig os yw un yn byw mewn gwlad wahanol, oherwydd gallai hyn achosi problemau ymarferol yn nes ymlaen.
Rhaid i lofnod y rhoddwr gael ei dystio gan:
Rhaid i lofnod yr atwrnai gael ei dystio gan:
Gall atwrneiod neu atwrneiod wrth gefn fod yn dyst i lofnod ei gilydd ond nid llofnod y rhoddwr. Ni ellir tystio i lofnodion ar-lein a rhaid gwneud hynny wyneb yn wyneb.
Byddant yn llofnodi’r LPA ar ôl y rhoddwr a thyst y rhoddwr. Eu rôl yw sicrhau bod y rhoddwr yn gallu deall yn annibynnol yr hyn y mae’n ei lofnodi ac nad yw’n cael ei orfodi i’w wneud. Yn ddelfrydol, bydd darparwr tystysgrif yn siarad â’r rhoddwr ar wahân ac yn breifat cyn llofnodi a thystio’r ddogfen.
Gallai’r darparwr tystysgrif hefyd fod yn weithiwr proffesiynol – rhywun sydd â’r sgiliau i wybod a yw’r rhoddwr yn gallu gwneud y penderfyniad i wneud LPA. Er enghraifft:
Mae rhagor o wybodaeth am ddarparwyr tystysgrif ar gael yma:
A Lasting Power of Attorney (also known as an LPA) is a legal document. It allows you to nominate someone you trust to step in and make decisions about your health and welfare and property and finance if you lack mental capacity to do so.
Shirley Lawton lives in South Wales, near Chepstow. She worked in HR and compliance in financial planning and retired in December 2020.
Shirley helped both her mother and sisters set up their LPAs and has now made her own. She shares her story here…
I’ve always known the importance of having an LPA from my experiences working in financial planning. It was always a subject we talked about with clients. I know that pensions, investments and financial planning can be confusing and daunting for some people, and I’ve always tried to help friends and family understand their affairs and the importance of planning.
After my dad died suddenly in 2014, I supported my mum to set up her LPA. As her attorney I was able to help her with arranging finances and paying bills until she died in 2016.
When my sister Jenny suddenly got ill in January 2022, my sister Suzy and I became attorneys on her LPA. It enabled Suzy and I to manage her affairs as she was going through treatment. Sadly, Jenny died in June 2022.
I also helped Suzy and her son with their LPA application, not knowing that she too would be diagnosed as terminally ill in January 2023. Having an LPA in place meant her son could get her finances in order before she died in June 2023. This was what Suzy wanted, especially knowing that Jenny hadn’t had that opportunity. It all happened very quickly and knowing that we had LPAs in place removed the additional worries around bills and arranging healthcare.
I am very organised with my own pensions and finances, so friends have come to me in the past for support. I’ve found it easy to ask them whether they have LPAs in place because I’m comfortable about my knowledge and experience, and I know it’s so important.
I try to give people examples of what might happen if they had an accident, and explain how easy it is to set up LPAs themselves online without a solicitor. It’s really a very simple application process now which is why I tell everyone I know to do it or let me help them get started!
For some of my friends and family, choosing an attorney is straightforward. For my husband and I who don’t have children, it’s not so easy to decide.
We have decided on two nephews to act as attorneys. This gives us time to spend with them and explain how we run our finances, what’s important to us, and what we would like to happen should either of us lose mental capacity. We have a good relationship with them, and they have enough life experience to take on this important role.
Having an LPA gives me control over what I want and need as a donor. Without an LPA, there would be inevitable difficulties to deal with, and there isn’t always the time. Setting up an LPA is easy and something you can do yourself, for little time and cost, giving you peace of mind.
Shirley is one of the many people across England and Wales who have made an LPA. It's never too early to talk about lasting powers of attorney with someone you trust.
Start a conversation today.
Find out more at https://powerofattorney.campaign.gov.uk/.
[English] - [Cymraeg]
Mae Atwrneiaeth Arhosol (a elwir hefyd yn LPA) yn ddogfen gyfreithiol. Mae’n caniatáu i chi enwebu rhywun rydych chi’n ymddiried ynddo i gamu i mewn a gwneud penderfyniadau am eich iechyd a’ch lles, eich eiddo a’ch cyllid os nad oes gennych chi alluedd meddyliol i wneud hynny.
Mae Shirley Lawton yn byw yn Ne Cymru, ger Cas-gwent. Bu’n gweithio ym maes Adnoddau Dynol a chydymffurfiaeth ym maes cynllunio ariannol ac ymddeolodd ym mis Rhagfyr 2020.
Mae Shirley wedi helpu ei mam a’i chwiorydd i sefydlu eu hatwrneiaeth arhosol ac mae hi bellach wedi gwneud ei hatwrneiaeth arhosol ei hun. Mae hi’n rhannu ei stori yma...
Rwyf wastad wedi bod yn ymwybodol o bwysigrwydd cael atwrneiaeth arhosol, a hynny o ganlyniad i’m profiadau yn gweithio ym maes cynllunio ariannol. Roedd yn bwnc roeddem bob amser yn ei drafod gyda chleientiaid. Rydw i’n gwybod bod pensiynau, buddsoddiadau a chynllunio ariannol yn gallu bod yn ddryslyd ac yn frawychus i rai pobl, ac rydw i bob amser wedi ceisio helpu ffrindiau a theulu i ddeall eu materion a phwysigrwydd cynllunio.
Ar ôl i fy nhad farw’n sydyn yn 2014, cefnogais fy mam i sefydlu ei hatwrneiaeth arhosol. Yn fy rôl fel atwrnai iddi, roeddwn yn gallu ei helpu i drefnu cyllid a thalu biliau nes iddi farw yn 2016.
Pan aeth fy chwaer Jenny yn sâl yn sydyn ym mis Ionawr 2022, daeth fy chwaer Suzy a minnau’n atwrneiod ar ei hatwrneiaeth arhosol. Roedd yn galluogi Suzy a minnau i reoli ei materion wrth iddi fynd drwy driniaeth. Yn anffodus, bu farw Jenny ym mis Mehefin 2022.
Fe wnes i hefyd helpu Suzy a’i mab gyda’u cais atwrneiaeth arhosol, heb wybod y byddai hi hefyd yn cael diagnosis o salwch angheuol ym mis Ionawr 2023. Roedd cael atwrneiaeth arhosol yn golygu bod ei mab yn gallu cael trefn ar ei harian cyn iddi farw ym mis Mehefin 2023. Dyma oedd dymuniad Suzy, yn enwedig gan wybod nad oedd Jenny wedi cael y cyfle hwnnw. Digwyddodd y cyfan yn gyflym iawn ac roedd gwybod bod Atwrneiaethau Arhosol wedi ei sefydlu yn cael gwared â’r pryderon ychwanegol ynghylch biliau a threfnu gofal iechyd.
Rwy’n drefnus iawn gyda’m pensiynau a’m cyllid fy hun, felly mae ffrindiau wedi dod ataf yn y gorffennol i gael cymorth. Mae wedi bod yn hawdd gofyn iddyn nhw a oes ganddyn nhw atwrneiaethau arhosol oherwydd fy mod i’n teimlo’n gyfforddus am fy ngwybodaeth a’m profiad, ac rydw i’n gwybod ei fod mor bwysig.
Rwy’n ceisio rhoi enghreifftiau i bobl o’r hyn a allai ddigwydd pe baen nhw’n cael damwain, ac yn egluro pa mor hawdd yw sefydlu atwrneiaethau arhosol eu hunain ar-lein heb gyfreithiwr. Mae’n broses ymgeisio syml iawn nawr, a dyna pam rwy’n dweud wrth bawb fy mod i’n gwybod sut i wneud hynny neu gallaf roi help llaw iddyn nhw ddechrau arni!
I rai o’m ffrindiau a’m teulu, mae’n hawdd dewis atwrnai. I’m gŵr a minnau sydd heb blant, dydy hi ddim mor hawdd penderfynu.
Rydyn ni wedi penderfynu ar ddau nai i weithredu fel atwrneiod. Mae hyn yn rhoi amser i ni dreulio amser gyda nhw ac egluro sut rydyn ni’n rheoli ein cyllid, beth sy’n bwysig i ni, a beth fydden ni’n hoffi ei weld yn digwydd petai’r naill neu’r llall ohonom yn colli galluedd meddyliol. Mae gennym berthynas dda â nhw, ac mae ganddynt ddigon o brofiad bywyd i ymgymryd â’r rôl bwysig hon.
Mae cael Atwrneiaeth Arhosol yn rhoi rheolaeth i mi dros yr hyn rwyf ei eisiau a’i angen fel rhoddwr. Heb atwrneiaeth arhosol, byddai anawsterau anochel i ddelio â nhw, ac nid oes wastad amser i hynny. Mae’n hawdd sefydlu atwrneiaeth arhosol. Gallwch ei wneud eich hun – nid yw’n cymryd llawer o amser nac yn costio llawer – a bydd yn rhoi tawelwch meddwl i chi.
Mae Shirley yn un o’r llu o bobl ledled Cymru a Lloegr sydd wedi gwneud atwrneiaeth arhosol. Dydy hi byth yn rhy gynnar i siarad am atwrneiaeth arhosol gyda rhywun rydych chi’n ymddiried ynddo.
Dechreuwch sgwrs heddiw.
Cewch ragor o wybodaeth yn https://powerofattorney.campaign.gov.uk/.
]]>A lasting power of attorney (LPA) allows you to nominate someone you trust, known as an attorney, to step in if you lack the mental capacity to make certain decisions yourself. They are legal documents that cover decisions about health and welfare, or property and finance.
Zoe, 52 from Macclesfield, has worked as an audiologist in the NHS for 34 years. Whilst researching LPAs for her mother, Zoe learned that LPAs can be set up at any time and that people aged 18 and over can make one.
Zoe's husband died 6 years ago, unexpectedly. She is mum to teenage twins, and a 21-year-old son who is autistic. Zoe has epilepsy and feels that this made it even more important to get an LPA in place to support her three children should anything happen to her.
Zoe talked to us about how she began her LPA journey and why she has appointed her sister, Nina, as her attorney...
I needed to know that someone would be there to sort my finances and make decisions on my behalf, should I ever be in a position where I can’t do this myself. Nina is already named in my will as the legal guardian of my children should anything happen to me, so this was an easy conversation to have.
Nina seemed the most natural choice to be my attorney. We are twin sisters and have always been close since birth. We shared a bed when we were little and shared a room until we were 15 years old. Nina moved away when she got married at 21, but we visit each other regularly and talk on the phone several times a week. From standing up to other children at school when we were younger, to protesting together outside a kitchen showroom as adults after their appalling service, whatever life has thrown at me over the years, she has always been there to support me.
When I sadly lost my husband, she dropped everything to come and be with me. Even though she lives 200 miles away, I know she is there if I need her.
From personal experience, I have learnt that you never know what is round the corner. Luckily, I haven’t had the need to use my LPA so far, but I feel incredibly reassured that it is in place should the need arise.
Having an LPA provides reassurance that, if someone needs to step in for me, then important decisions will be made by someone I trust implicitly and will have my best interests at heart. Although there is a financial cost to set it up initially, it works out a lot cheaper and faster than having to go through lengthy and expensive court processes. We always think that the worst won’t happen, but after experiencing the worst with the death of my husband, it has made me so much more aware that there are things I can do to safeguard mine and my children’s future.
Zoe and Nina are one of the many families across England and Wales that have made an LPA.
It's never too early to talk about lasting powers of attorney with someone you trust. Start a conversation today.
Find out more at https://powerofattorney.campaign.gov.uk
[English] - [Cymraeg]
Mae atwrneiaeth arhosol (LPA) yn caniatáu i chi enwebu rhywun rydych chi’n ymddiried ynddo, a elwir yn atwrnai, i gamu i mewn os nad oes gennych alluedd meddyliol i wneud rhai penderfyniadau eich hun. Dogfennau cyfreithiol ydyn nhw sy’n ymdrin â phenderfyniadau ynghylch iechyd a lles, neu eiddo a chyllid.
Bu Zoe, 52, o Macclesfield, yn gweithio fel awdiolegydd yn y GIG am 34 o flynyddoedd. Wrth ymchwilio i atwrneiaethau arhosol ar gyfer ei mam, dysgodd Zoe y gellir gwneud atwrneiaethau arhosol unrhyw bryd a bod pobl 18 oed a hŷn yn gallu gwneud un.
Bu farw gŵr Zoe 6 blynedd yn ôl, yn annisgwyl. Mae hi’n fam i efeilliaid yn eu harddegau, ac i fab 21 oed sy’n awtistig. Mae gan Zoe epilepsi ac mae’n teimlo bod hyn yn golygu ei bod hyd yn oed yn bwysicach cael atwrneiaeth arhosol ar waith i gefnogi ei thri phlentyn os bydd unrhyw beth yn digwydd iddi.
Siaradodd Zoe â ni am sut y dechreuodd ar ei thaith atwrneiaeth arhosol a pham ei bod wedi penodi ei chwaer, Nina, yn atwrnai iddi...
Roedd angen i mi wybod y byddai rhywun yno i roi trefn ar fy arian a gwneud penderfyniadau ar fy rhan, pe bawn i byth mewn sefyllfa lle na allwn i wneud hyn fy hun. Mae Nina eisoes wedi’i henwi yn fy ewyllys fel gwarcheidwad cyfreithiol fy mhlant pe bai unrhyw beth yn digwydd i mi, felly roedd hon yn sgwrs hawdd i’w chael.
Nina oedd y dewis mwyaf naturiol i fod yn atwrnai i mi. Rydyn ni’n efeilliaid ac wedi bod yn agos ers i ni gael ein geni. Fe wnaethom rannu gwely pan oeddem yn fychan a rhannu ystafell nes i ni fod yn 15 oed. Symudodd Nina i ffwrdd pan briododd yn 21 oed, ond rydyn ni’n ymweld â’n gilydd yn rheolaidd ac yn siarad dros y ffôn sawl gwaith yr wythnos. O sefyll i fyny i blant eraill yn yr ysgol pan oeddem yn iau, i brotestio gyda’n gilydd y tu allan i ystafell arddangos ceginau fel oedolion ar ôl eu gwasanaeth dychrynllyd, beth bynnag y mae bywyd wedi’i daflu ataf dros y blynyddoedd, mae hi wastad wedi bod yno i’m cefnogi.
Pan gollais fy ngŵr yn anffodus, gollyngodd bopeth i fod gyda mi. Er ei bod yn byw 200 milltir i ffwrdd, rwy’n gwybod ei bod hi yno os oes ei hangen arnaf.
O brofiad personol, rydw i wedi dysgu nad ydych chi byth yn gwybod beth sydd ar y gorwel. Yn ffodus, dydw i ddim wedi cael yr angen i ddefnyddio fy Atwrneiaeth Arhosol hyd yma, ond rydw i’n teimlo’n dawel fy meddwl ei bod yno os bydd angen.
Mae cael atwrneiaeth arhosol yn rhoi sicrwydd, os bydd angen i rywun weithredu ar fy rhan, y bydd penderfyniadau pwysig yn cael eu gwneud gan rywun rydw i’n ymddiried ynddo ac y bydd yn gofalu am fy lles gorau. Er bod cost ariannol i’w sefydlu i ddechrau, mae’n llawer rhatach ac yn gyflymach na gorfod mynd drwy brosesau llys hirfaith a drud. Rydyn ni bob amser yn meddwl na fydd y gwaethaf yn digwydd, ond ar ôl profi’r gwaethaf gyda marwolaeth fy ngŵr, mae wedi fy ngwneud i’n llawer mwy ymwybodol bod yna bethau y gallaf eu gwneud i ddiogelu fy nyfodol i a dyfodol fy mhlant.
Mae Zoe a Nina yn un o’r llu o deuluoedd ledled Cymru a Lloegr sydd wedi gwneud LPA.
Dydy hi byth yn rhy gynnar i siarad am atwrneiaeth arhosol gyda rhywun rydych chi’n ymddiried ynddo. Dechreuwch sgwrs heddiw.
Cewch ragor o wybodaeth yn https://powerofattorney.campaign.gov.uk
]]>Starting a conversation about lasting powers of attorney (LPAs) with family and friends can feel uncomfortable.
You may think family members can make decisions about your finances or health and welfare if you are no longer able to. This might be something like paying bills on your behalf. This is not the case and they would need legal authority to do so. Although it can be a challenging topic to discuss, having a registered LPA makes it easier for loved ones to support you when you need it most.
Someone who has created an LPA is known as the ‘donor’. Only the donor can make decisions about their LPA, such as choosing their attorneys. An attorney is the person chosen to act for the donor on an LPA. Find more definitions in our tackling terminology blog.
We spoke to Age UK and Dementia UK for their advice on how to start a conversation about LPAs.
With thanks to Age UK and Dementia UK for their support
Think in advance about the best time and place to start the conversation. Finding a place where everyone feels comfortable and can talk for as long as you need to, can help with getting the conversation off to the right start. It can be useful to bring a few key facts, to explain more about what an LPA is, the different types, and how to set one up.
Having an open conversation involves discussing all the options, without any expectations. Give everyone time and space to express their views and feelings and ask questions. Listen to each other without judging and consider choices around finances, health and welfare.
Many people may feel anxious talking about LPAs. Always respect each other’s choices. If a family member or friend does not want to talk about making an LPA, respect their choice. Remind each other, you can have this conversation another time when everyone is ready. Remember, as a donor it is your choice who you appoint as your attorneys.
Early discussions result in considered and informed decisions. Avoiding the discussion or leaving it too late can make things more difficult. You can only make an LPA if you have the mental capacity to do so. It’s about putting things in place to make things easier later on.
Try not to give too much information about making an LPA all at once. After all, there may be many things to consider at length and too much information in one go can be overwhelming. Instead, note where more information can be found, either online at gov.uk/opg or by printing off information for them.
“It can give enormous peace of mind to know someone you trust can act for you in the event you are ever unable to make your own decisions. At the same time, we know, conversations about making an LPA, with loved ones or others, are not always easy. It might be hard to talk about money, health and welfare decisions and the possibility of being unable to make their own decisions in the future. Sometimes it is difficult to know where to start”.
“Having an open discussion together enables family members to express their wishes. LPAs help families and healthcare professionals make informed decisions which represent the best interests of their loved one and ensures a person-centred approach. Having an LPA helps avoids confusion and uncertainty in the future. It can reduce the pressure on family members when the time comes to making difficult decisions”.
[English] - [Cymraeg]
Gall dechrau sgwrs am atwrneiaeth arhosol (LPA) gyda theulu a ffrindiau deimlo’n anghyfforddus.
Efallai eich bod yn meddwl y gall aelodau o’r teulu wneud penderfyniadau am eich sefyllfa ariannol neu eich iechyd a’ch lles os nad ydych chi’n gallu gwneud hynny mwyach. Gallai hyn fod yn rhywbeth fel talu biliau ar eich rhan. Ond nid felly y mae a byddai angen iddynt gael awdurdod cyfreithiol i wneud hynny. Er ei fod yn gallu bod yn bwnc heriol i’w drafod, mae cael atwrneiaeth arhosol gofrestredig yn ei gwneud yn haws i anwyliaid eich cefnogi pan fydd angen hynny arnoch fwyaf.
Gelwir rhywun sydd wedi creu atwrneiaeth arhosol yn ‘rhoddwr’. Dim ond y rhoddwr sy’n gallu gwneud penderfyniadau am ei atwrneiaeth arhosol, fel dewis ei atwrneiod. Atwrnai yw’r person sydd wedi cael ei ddewis i weithredu ar ran y rhoddwr mewn atwrneiaeth arhosol. Mae rhagor o ddiffiniadau ar gael yn ein blog ar fynd i’r afael â therminoleg.
Fe wnaethom ni ofyn i Age UK a Dementia UK am eu cyngor ar sut i ddechrau sgwrs am atwrneiaeth arhosol.
Gyda diolch i Age UK a Dementia UK am eu cymorth
meddyliwch ymlaen llaw am yr adeg a'r lle gorau i ddechrau’r sgwrs. Gall dod o hyd i rywle y mae pawb yn teimlo’n gyfforddus ynddo a lle rydych chi’n gallu siarad am faint bynnag o amser sydd ei angen arnoch, yn gallu helpu i roi cychwyn da i'r sgwrs. Gall fod yn ddefnyddiol cynnwys ychydig o ffeithiau
allweddol, er mwyn esbonio mwy am beth yw atwrneiaeth arhosol, y gwahanol
fathau sydd ar gael, a sut i sefydlu un.
Mae cael sgwrs agored yn golygu trafod yr holl opsiynau, heb ddisgwyl dim byd. Rhowch yr amser a’r lle i bawb fynegi eu barn a’u teimladau ac i ofyn cwestiynau. Gwrandewch ar eich gilydd heb farnu ac ystyriwch y dewisiadau o ran cyllid, iechyd a lles.
Mae llawer o bobl yn gallu teimlo’n bryderus wrth sôn am atwrneiaeth arhosol. Dylech bob amser barchu dewisiadau eich gilydd. Os nad yw aelod o’r teulu neu ffrind am drafod gwneud atwrneiaeth arhosol, parchwch ei ddewis. Atgoffwch eich gilydd y gallwch chi gael y sgwrs rhywbryd eto pan fydd pawb yn barod i wneud hynny. Cofiwch, fel rhoddwr, eich dewis chi yw pwy rydych chi’n eu penodi’n atwrneiod i chi.
Mae trafodaethau cynnar yn golygu bod modd gwneud penderfyniadau ystyriol ar sail gwybodaeth. Mae osgoi'r drafodaeth neu ei gadael hi’n rhy hwyr yn gallu gwneud pethau’n fwy anodd. Dim ond os oes gennych chi’r galluedd meddyliol i wneud hynny y gallwch chi wneud atwrneiaeth arhosol. Mae’n ymwneud â rhoi pethau yn eu lle i wneud pethau’n haws yn nes ymlaen.
Ceisiwch beidio â rhoi gormod o wybodaeth i bobl ar yr un pryd am wneud atwrneiaeth arhosol. Wedi’r cyfan, efallai y bydd llawer o bethau i’w hystyried yn fanwl a gall gormod o wybodaeth ar y tro fod yn llethol. Yn hytrach, nodwch lle gellir dod o hyd i ragor o wybodaeth, naill ai ar-lein yn gov.uk/opg neu drwy argraffu gwybodaeth a’i roi iddynt.
“Mae’n gallu rhoi tawelwch meddwl enfawr i wybod bod rhywun rydych chi’n ymddiried ynddo yn gallu gweithredu ar eich rhan os byth na fyddwch chi’n gallu gwneud penderfyniadau drosoch chi eich hun. Ar yr un pryd, rydym yn gwybod nad yw sgyrsiau am wneud atwrneiaeth arhosol, gydag anwyliaid neu unrhyw un arall, bob amser yn hawdd. Gall fod yn anodd trafod penderfyniadau ynghylch arian, iechyd a lles a’r posibilrwydd na fydd rhywun yn gallu gwneud penderfyniadau drosto’i hun yn y dyfodol. Weithiau mae’n anodd gwybod ble i ddechrau”.
“Mae cael trafodaeth agored gyda’ch gilydd yn galluogi aelodau o'r teulu i fynegi eu dymuniadau. Mae atwrneiaeth arhosol yn helpu teuluoedd a gweithwyr gofal iechyd proffesiynol i wneud penderfyniadau ar sail gwybodaeth sy’n cynrychioli buddiannau gorau eu hanwyliaid ac yn sicrhau dull sy’n canolbwyntio ar yr unigolyn. Mae cael atwrneiaeth arhosol yn helpu i osgoi dryswch ac ansicrwydd yn y dyfodol. Gall leihau’r pwysau ar aelodau’r teulu pan ddaw’r amser i wneud penderfyniadau anodd”.
]]>
[English] - [Cymraeg]
A lasting power of attorney (LPA) allows you to nominate someone you trust, known as an attorney, to step in if you lose the mental capacity to make certain decisions yourself. They are legal documents that cover decisions about health and welfare, or property and finance.
In this blog Kamlesh, aged 49 from Leicester, shares why he decided to make an LPA and why family gatherings and celebrations could be a good place to start a conversation.
I don’t take life too seriously. Outside of work I’m close to my family and friends and proud to belong to a thriving Asian community in Leicester. Diwali is upon us and it’s a time to reflect on what has gone by and what is to come in our new year. As I prepare to celebrate Diwali with my nearest and dearest, I am especially reminded of the importance of this quality time and what it means, but also the need to plan and how to take practical steps to do this.
It is important that the whole family are involved in the discussion process around LPAs so there are no shocks or surprises. Families usually gather around Diwali so it’s a great time to have this conversation.
I was an attorney for my parents previously and I made my own LPA last year as I had just gone through a divorce. This put into perspective the importance of getting my affairs in order. By profession I am also a Lawyer specialising in this area of law so have seen first-hand how having an LPA can support people.
Honestly, it has given me such peace of mind. It is assurance for me that my decisions are respected should anything happen in the future, and my family understand those wishes.
My attorneys are my best friend and my eldest daughter. I have brilliant relationships with them both. I understand the importance of balancing the love you have for your family and friends with the practicalities of life. I would recommend, if you are able, to think about who that person or people are that you trust to make decisions for you, if you’re not able to.
Obviously, my family and close friends know what I do for a job and were aware of my divorce and the changes this brought to my life. This made it a bit easier to start the conversation and they were all very supportive. We all talked about it together, and as my parents have LPA’s themselves, they understood my reasons and were pleased I was taking this step.
Being a member of the Asian community, I don’t think enough people know or understand what LPAs are and how they can help you. Without an LPA it’s not as straightforward as next of kin just stepping in. Having an LPA in place ensures that elders and loved ones have a final say and their decisions are respected.
No one has a crystal ball, so you never know what, if anything, is going to affect your life later down the line. Having an LPA will give you that peace of mind that you have decided who will support you when you need it.
Although it took time to process, there was lots of information online and the journey from application to registration was simple.
It's never too early to talk about lasting powers of attorney with someone you trust. Start a conversation today.
Find out more at https://powerofattorney.campaign.gov.uk/.
[English] - [Cymraeg]
Mae atwrneiaeth arhosol (LPA) yn caniatáu i chi enwebu rhywun rydych chi’n ymddiried ynddo, a elwir yn atwrnai, i gamu i mewn os byddwch chi’n colli’r galluedd meddyliol i wneud rhai penderfyniadau eich hun. Dogfennau cyfreithiol ydyn nhw sy’n ymdrin â phenderfyniadau ynghylch iechyd a lles, neu eiddo a chyllid.
Yn y blog hwn, mae Kamlesh, 49 oed o Gaerlŷr, yn rhannu pam y penderfynodd wneud atwrneiaeth arhosol a pham y gallai digwyddiadau a dathliadau teuluol fod yn lle da i ddechrau sgwrs.
Dydw i ddim yn cymryd bywyd ormod o ddifrif. Y tu allan i’r gwaith, rwy’n agos at fy nheulu a’m ffrindiau ac yn falch o fod yn rhan o gymuned Asiaidd ffyniannus yng Nghaerlŷr. Mae Diwali ar ein gwarthaf ac mae’n amser i fyfyrio ar yr hyn sydd wedi digwydd a’r hyn sydd i ddod yn ein blwyddyn newydd. Wrth i mi baratoi i ddathlu Diwali gyda’r bobl sy’n annwyl i mi, rwy’n cael fy atgoffa o bwysigrwydd treulio amser gyda’n gilydd a beth mae hyn mae’n ei olygu, ond hefyd o’r angen i gynllunio ar gyfer y dyfodol a sut i gymryd camau ymarferol i wneud hyn.
Mae’n bwysig bod y teulu cyfan yn rhan o’r drafodaeth ynghylch atwrneiaethau arhosol er mwyn osgoi unrhyw sioc neu syndod. Mae teuluoedd fel arfer yn dod at ei gilydd adeg Diwali felly mae’n amser gwych i gael y sgwrs hon.
Roeddwn i’n atwrnai i fy rhieni cyn hyn ac fe wnes i fy atwrneiaeth arhosol fy hun y llynedd gan fy mod i newydd fynd drwy ysgariad. Fe wnaeth hyn ddangos i mi pa mor bwysig yw cael trefn ar fy materion. Hefyd, cyfreithiwr ydw i wrth fy ngwaith ac rydw i’n arbenigo yn y maes cyfreithiol hwn, felly rydw i wedi gweld yn uniongyrchol sut mae cael atwrneiaeth arhosol yn gallu cefnogi pobl.
Mae wedi rhoi tawelwch meddwl i mi. Mae’n rhoi sicrwydd i mi y bydd fy mhenderfyniadau’n cael eu parchu os bydd unrhyw beth yn digwydd yn y dyfodol, a bod fy nheulu’n deall y dymuniadau hynny.
Fy ffrind gorau a fy merch hynaf yw fy atwrneiod. Mae gen i berthynas wych â’r ddau ohonyn nhw. Rydw i’n deall pa mor bwysig yw cael cydbwysedd rhwng eich cariad at eich teulu a’ch ffrindiau, ac agweddau ymarferol bywyd. Byddwn yn argymell, os gallwch chi, eich bod yn meddwl pwy yw’r person neu’r bobl rydych chi’n ymddiried ynddyn nhw i wneud penderfyniadau ar eich rhan, os nad ydych chi’n gallu gwneud penderfyniadau eich hun.
Yn amlwg, mae fy nheulu a’m ffrindiau agos yn gwybod beth yw fy swydd ac yn ymwybodol o fy ysgariad a sut mae hynny wedi newid fy mywyd. Roedd hyn yn ei gwneud hi’n haws dechrau’r sgwrs ac roedden nhw i gyd yn gefnogol iawn. Buom i gyd yn siarad am hyn gyda’n gilydd, ac oherwydd bod gan fy rhieni atwrneiaethau arhosol eu hunain, roedden nhw’n deall fy rhesymau ac yn falch fy mod yn cymryd y cam hwn.
Fel aelod o’r gymuned Asiaidd, dydw i ddim yn meddwl bod digon o bobl yn gwybod nac yn deall beth yw atwrneiaethau arhosol a sut gallan nhw eich helpu chi. Heb atwrneiaeth arhosol, nid yw mor syml â’r berthynas agosaf yn camu i mewn. Mae cael atwrneiaeth arhosol ar waith yn sicrhau bod llais pobl hŷn a’u hanwyliaid yn cael eu clywed a bod eu penderfyniadau’n cael eu parchu.
Does neb yn gallu rhagweld y dyfodol, felly dydych chi byth yn gwybod beth sy’n mynd i effeithio ar eich bywyd yn nes ymlaen, os o gwbl. Bydd cael atwrneiaeth arhosol yn rhoi tawelwch meddwl i chi eich bod wedi penderfynu pwy fydd yn eich cefnogi pan fydd angen hynny arnoch.
Er ei bod wedi cymryd amser i brosesu’r atwrneiaeth, roedd llawer o wybodaeth ar-lein ac roedd y daith o’r cam gwneud cais i’r cam cofrestru yn syml.
Dydy hi byth yn rhy gynnar i siarad am atwrneiaeth arhosol gyda rhywun rydych chi’n ymddiried ynddo. Dechreuwch sgwrs heddiw.
Mae rhagor o wybodaeth ar gael yn https://powerofattorney.campaign.gov.uk/.
]]>
A Lasting Power of Attorney (also known as an LPA) if a legal document that allows you to nominate someone you trust to step in and make decisions about your health and welfare and property and finance if you lack mental capacity to do so.
Shirin Housee, aged 62, lives in South Birmingham with her husband and two children. She was a Senior Lecturer in sociology at a University in the West Midlands and retired in 2021.
After Shirin became an attorney for her Dad, she decided to look into options for making a lasting power of attorney (LPA) for herself. Here she shares her story…
My Father decided to make an LPA and asked me, my sister and brother to be his attorneys. During the process I really got to understand what a lasting power of attorney is and how important it is.
As someone who plans ahead in pretty much everything I do, it made sense for my Husband and I to make our LPAs to secure my wishes and protect my interests. This was just before our 60th birthdays.
Any conversation about what will happen when you are sick, or any talk about one's final wishes will never be easy, so of course it was a tearful moment when we approached the subject. Our children didn’t want to believe we were getting older but it’s a hurdle you must cross.
By being open and honest we were able to talk through everything and ensure that my boys understood their responsibilities as my attorneys.
Following my Father’s death, we were all in shock. We had to plan care for my Mother and it brought home the reality that when we become vulnerable, our loved ones should have their wishes respected. This first-hand experience encouraged me to make an LPA myself.
I have two grown sons, who I have great relationships with. For me it was an obvious choice to make my boys my attorneys as they would step in and follow my wishes if need be. I made it a point to explain the process to them and what their responsibilities would be.
We all must have an LPA to help secure and protect our wishes. It is not fair for our children to deal with difficult decisions about our wellbeing if anything happens to us and this has not been clarified through an LPA. It is far easier and less painful, if we set down our plans, wants and needs. Making my LPA was a learning process and I really understood the importance of it as I was taking mine out.
Having gone through it I really do have peace of mind that my sons will be able to make decisions on my behalf if they need to.
It's never too early to talk about lasting powers of attorney with someone you trust. Start a conversation today.
Find out more at https://powerofattorney.campaign.gov.uk/.
[English] - [Cymraeg]
Mae Atwrneiaeth Barhaol (a elwir hefyd yn LPA) yn ddogfen gyfreithiol sy’n caniatáu i chi enwebu rhywun yr ydych yn ymddiried ynddo i gamu i mewn a gwneud penderfyniadau am eich iechyd a’ch lles ac eiddo a chyllid os nad oes gennych alluedd meddyliol i wneud hynny.
Mae Shirin Housee, 62 oed, yn byw yn Ne Birmingham gyda’i gŵr a’i dau blentyn. Roedd yn uwch ddarlithydd mewn cymdeithaseg mewn prifysgol yng ngorllewin canolbarth Lloegr ac ymddeolodd yn 2021.
Ar ôl i Shirin ddod yn atwrnai i’w thad, penderfynodd ymchwilio i opsiynau ar gyfer gwneud atwrneiaeth arhosol (LPA) iddi hi ei hun. Dyma hi’n rhannu ei stori...
Penderfynodd fy nhad wneud atwrneiaeth arhosol a gofynnodd i mi a’m chwaer fod yn atwrneiod iddo. Yn ystod y broses, cefais gyfle i ddeall beth yw atwrneiaeth arhosol a pha mor bwysig ydyw.
Fel rhywun sy’n cynllunio ymlaen llaw ym mhopeth rwy’n ei wneud, roedd yn gwneud synnwyr i’m gŵr a minnau wneud ein LPA i sicrhau fy nymuniadau a diogelu fy muddiannau. Roedd hyn ychydig cyn ein pen-blwydd yn 60 oed.
Ni fydd unrhyw sgwrs am yr hyn fydd yn digwydd pan fyddwch chi’n sâl, neu am eich dymuniadau olaf, byth yn hawdd, felly wrth gwrs, roedd yn foment ddagreuol pan wnaethon ni drafod y pwnc. Doedd ein plant ddim eisiau credu ein bod ni’n heneiddio, ond mae’n rhwystr y mae’n rhaid i chi ei groesi.
Drwy fod yn agored ac yn onest, roeddem yn gallu trafod popeth a sicrhau bod fy meibion yn deall eu cyfrifoldebau fel atwrneiod.
Yn dilyn marwolaeth fy nhad, roedd pob un ohonom mewn sioc. Roedd yn rhaid i ni gynllunio gofal ar gyfer fy mam, ac amlygodd y realiti pan fyddwn yn dod yn fregus, y dylid parchu dymuniadau ein hanwyliaid. Roedd y profiad uniongyrchol hwn wedi fy annog i wneud atwrneiaeth arhosol fy hun.
Mae gen i ddau fab sy’n oedolion, ac mae gen i berthynas dda â nhw. I mi, roedd yn ddewis amlwg gwneud fy meibion yn atwrneiod i mi gan y byddent yn camu i mewn ac yn dilyn fy nymuniadau pe bai angen. Esboniais y broses iddynt yn bwrpasol a beth fyddai eu cyfrifoldebau.
Pam fyddech chi’n argymell bod pobl eraill yn meddwl am gael atwrneiaeth arhosol?
Rhaid i bob un ohonom gael Atwrneiaeth Arhosol i helpu i sicrhau a diogelu ein dymuniadau. Nid yw’n deg i’n plant ddelio â phenderfyniadau anodd am ein llesiant os bydd unrhyw beth yn digwydd i ni ac nad yw hynny wedi cael ei egluro drwy Atwrneiaeth Arhosol. Mae’n llawer haws ac yn llai poenus, os byddwn yn nodi ein cynlluniau, ein dymuniadau a’n hanghenion. Roedd gwneud fy Atwrneiaeth Arhosol yn broses o ddysgu ac roeddwn i wir yn deall pwysigrwydd hynny wrth i mi ei wneud.
Ar ôl mynd drwyddo, mae gen i dawelwch meddwl y bydd fy meibion yn gallu gwneud penderfyniadau ar fy rhan os bydd angen.
Dydy hi byth yn rhy gynnar i siarad am atwrneiaeth arhosol gyda rhywun rydych chi’n ymddiried ynddo. Dechreuwch sgwrs heddiw.
Cewch ragor o wybodaeth yn https://powerofattorney.campaign.gov.uk/.
]]>